Chủ đề STEM: Cây gia đình
Thời lượng 2 tiết
Thời điểm tổ chức
Sau khi học sinh đã học về tổ chức lưu trữ, tìm kiếm và trao đổi thông tin và mối quan hệ họ hàng nội, ngoại.
Mô tả chủ đề:
- Chủ đề tạo điều kiện cho học sinh được thực hành làm mô hình cây gồm hình ảnh của các thành viên họ nội, ngoại và được sắp xếp theo thứ tự thế hệ trong gia đình. Đồng thời học sinh sử dụng mô hình để luyện tập giới thiệu về các thành viên họ nội, ngoại.
Nội dung chủ đạo và tích hợp trong bài học
Tin học
- Sắp xếp được đồ vật hay dữ liệu hợp lí theo một số yêu cầu cụ thể.
- Biết được có thể biểu diễn một sắp xếp, phân loại cụ thể bằng sơ đồ hình cây.
Mỹ thuật
- Hiểu được một số thao tác, công đoạn cơ bản để làm nên sản phẩm.
- Thể hiện được chi tiết hoặc hình ảnh trọng tâm ở sản phẩm.
- Trưng bày, giới thiệu được sản phẩm, chia sẻ mục đích sử dụng.
Tự nhiên và xã hội
- Nêu được mối quan hệ họ hàng nội, ngoại.
- Vẽ, viết hoặc cắt dán ảnh vào sơ đồ gia đình và họ hàng nội, ngoại theo mẫu.
I. Mục tiêu
- Sắp xếp được các thành viên trong gia đình theo thứ tự thế hệ trong họ hàng nội, ngoại.
- Biểu diễn được mối quan hệ họ hàng nội, ngoại bằng sơ đồ hình cây gia đình.
- Vẽ được sơ đồ họ hàng nội, ngoại.
- Hiểu được một số thao tác, công đoạn cơ bản và sử dụng được các nguyên vật liệu để làm cây gia đình.
- Thể hiện được tình cảm với gia đình thông qua bài giới thiệu bằng lời về cây gia đình đã thực hiện.
- Trưng bày, giới thiệu được sản phẩm cây gia đình, chia sẻ mục đích sử dụng.
- Yêu thương và quan tâm người thân trong gia đình.
II. Đồ dùng học tập
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Các phiếu học tập và phiếu đánh giá.
- Các video hướng dẫn học sinh tìm hiểu về các thành viên họ nội, ngoại và cách thực hiện cây gia đình.
- Nguyên vật liệu giáo viên chuẩn bị cho 1 nhóm học sinh:
| STT | Thiết bị/Học liệu | Số lượng | Hình ảnh minh họa |
|---|---|---|---|
| 1 | Bộ thẻ flashcard các thành viên họ nội, ngoại (ép nhựa để tái sử dụng) | 1 bộ |
|
2. Chuẩn bị của học sinh
- Giao cho mỗi học sinh tự chuẩn bị một số nguyên vật liệu như sau:
| STT | Thiết bị/Học liệu | Số lượng | Hình ảnh minh họa |
|---|---|---|---|
| 1 | Giấy màu đen 75cm x 50cm | 2 tờ |
|
| 2 | Giấy màu trắng và màu khổ A4 | 1 xấp |
|
| 3 | Kéo | 1 cái |
|
| 4 | Bút chì | 1 cái |
|
| 5 | Thước kẻ | 1 cái |
|
| 6 | Hồ dán | 1 cái |
|
| 7 | Hộp màu lông/ màu sáp | 1 hộp |
|
| 8 | Các tấm ảnh thành viên gia đình và họ hàng nội, ngoại: + Mỗi thành viên là 1 tấm ảnh + Kích cỡ của mỗi tấm ảnh khoảng 3 cm x 5 cm | 1 bộ |
III.Các hoạt động dạy học chủ yếu
1. Hoạt động 1: Mở đầu (Xác định vấn đề)
a. Khởi động:
- Giáo viên yêu cầu học sinh làm việc theo cặp. Mỗi bạn sẽ thực hiện việc tìm thẻ thành viên gia đình ở 2 nhóm thẻ (1a và 1b).
Hình 1a
Hình 1b
Giáo viên đặt các câu hỏi cho học sinh:
1. Hãy tìm thẻ ông nội, chú và dì (hoặc một số thẻ thành viên khác)
2. Các thẻ trong hình 1a và 1b được sắp xếp như thế nào (Hình 1a chưa được sắp xếp, hình 1b được sắp xếp theo thứ tự thế hệ trong gia đình)?
3. Tìm kiếm thẻ ở Hình 1a hay 1b dễ hơn? Tại sao? (Hình 1b, vì các thẻ được sắp xếp theo trình tự, dễ theo dõi hơn)
- Giáo viên chốt lại: Sắp xếp các đồ vật hợp lí sẽ giúp em tìm kiếm được nhanh hơn.
- Giáo viên giới thiệu về chủ đề bài học sắp xếp đồ vật hợp lí và ứng dụng để sắp xếp hình ảnh của các thành viên trong gia đình theo trình tự trên Cây gia đình.
b.Giao nhiệm vụ
Giáo viên đặt vấn đề, giao nhiệm vụ: học sinh sẽ làm việc cá nhân, sử dụng các nguyên vật liệu thông dụng để làm mô hình “Cây gia đình” với các yêu cầu cụ thể như sau:
- (1) Sản phẩm thể hiện các bộ phận chính của cây như thân cây, nhánh cây, tán lá, hoa và quả.
- (2) Hình ảnh các thành viên trong gia đình được sắp xếp theo họ nội, ngoại và thứ bậc.
- (3) Cây gia đình thể hiện được tối thiểu 3 cấp: ông bà, cha mẹ và con.
- (4) Sản phẩm có thể được sử dụng như một đồ trang trí trong gia đình.
2. Hoạt động 2: Luyện tập và vận dụng (Tìm giải pháp, chế tạo và chia sẻ)
a) Đề xuất và lựa chọn giải pháp
Giáo viên yêu cầu học sinh xem video để ôn tập về các thành viên họ nội, ngoại, (học liệu số 1)
- Học sinh luyện tập Vẽ sơ đồ gia đình và dùng thông tin này để sắp xếp thông tin trên mô hình cây gia đình. (Hoạt động này giáo viên có thể dành 15 phút hướng dẫn ở lớp. Học sinh thực hiện nhiệm vụ ở nhà)
Gợi ý hoạt động:
+ Giáo viên hướng dẫn học sinh cách Vẽ sơ đồ gia đình:
- (1) Ông bà
- (2) Bố, mẹ và các anh, chị, em của bố mẹ
- (3) Con của bố, mẹ và các anh, chị, em của bố mẹ
- + Giáo viên có thể biểu diễn mẫu cách Vẽ sơ đồ gia đình trên bảng cho học sinh theo dõi.
- + Giáo viên yêu cầu học sinh về nhà vẽ sơ đồ quan hệ họ hàng của gia đình mình vào Phiếu học tập số 1.
b) Chế tạo mẫu, thử nghiệm và đánh giá
- Học sinh tiến hành thực hiện sản phẩm.
- Giáo viên giao cho học sinh về nhà chuẩn bị bài thuyết trình về gia đình mình và trình bày trong tiết sau. Giáo viên hướng dẫn học sinh sử dụng gợi ý trong Nhiệm vụ 4 trong Phiếu học tập số 2.
c) Chia sẻ, thảo luận và điều chỉnh
- Giáo viên yêu cầu học sinh trưng bày sản phẩm của mình ở khu vực phù hợp.
- Giáo viên yêu cầu một số giới thiệu sản phẩm và các thành viên gia đình mình.
- Đại diện học sinh trình bày.
- + Sản phẩm này có tên gọi là gì?
- + Hãy sử dụng sản phẩm Cây gia đình để giới thiệu về các thành viên của gia đình em theo từng thế hệ.
- Giáo viên cho học sinh hoàn thành Phiếu đánh giá cá nhân.
- Giáo viên nhận xét và tổng kết bài học.
Lưu ý:
(1) Giáo viên có thể xem xét điều chỉnh phần cách xưng hô dựa trên yếu tố vùng miền.
(2) Một số học sinh có thể có hoàn cảnh khác biệt về số thành viên hoặc đặc điểm của các thành viên trong gia đình so với các bạn. Giáo viên cần lưu ý và động viên khi cần để học sinh không cảm thấy tách biệt trong lớp.
- Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát một số sản phẩm minh hoạ và liệt kê các nguyên vật liệu cần chuẩn bị vào Nhiệm vụ 1 trong Phiếu học tập số 2.
- Giáo viên yêu cầu học sinh chuẩn bị trước các nguyên vật liệu để làm sản phẩm cây gia đình.
- + Bước 1: Vẽ và cắt hình thân cây và các nhánh cây trên 1 tấm bìa cứng màu đen/nâu hoặc bìa cát tông. Cắt một đoạn thẳng 5cm ở giữa thân cây và dựng hình cây 3D bằng cách cài vuông góc đoạn cắt ở thân với 1 tấm bìa cứng (hoặc bìa cát tông) nhỏ khác (Hình minh họa mục 3.3).
- + Bước 2: Vẽ và cắt các hình bông hoa, lá hoặc quả trên các tờ giấy cứng màu (hoặc giấy nháp được tô màu) sao cho kích thước của các hình này lớn hơn kích thước của các tấm ảnh.
- + Bước 3: Cắt và dán ảnh của các thành viên lên các bông hoa, lá hoặc quả. Viết tên của các thành viên ở bên cạnh ảnh.
- + Bước 4: Dán các bông hoa, lá hoặc quả lên các nhánh cây.
- + Bước 5: Trang trí Cây gia đình bằng các chi tiết khác như bông hoa, lá, quả nhỏ hoặc viết lên những cảm xúc dành cho gia đình như yêu, thương, ấm áp, vui vẻ,...
- + Bước 6: Đánh dấu x vào các tiêu chí sản phẩm mà mình đã hoàn thành trong Nhiệm vụ 3 trong Phiếu học tập số 2.
IV.Phụ lục
1. Phiếu học tập
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
Nhiệm vụ 1. Chuẩn bị nguyên vật liệu làm “Cây gia đình”
| STT | Dụng cụ/vật liệu | Số lượng |
Nhiệm vụ 2. Điền vào chỗ trống
- Sắp xếp các đồ vật hợp lí sẽ giúp em .......................................... nhờ vào việc tìm kiếm theo quy tắc sắp xếp.
- Có thể biểu diễn một cách sắp xếp, phân loại cụ thể bằng ..........................................................................................
Nhiệm vụ 3. Đánh dấu x vào những tiêu chí em đã hoàn thành cho sản phẩm Cây gia đình
| Tiêu chí | Hoàn thành |
| 1. Sản phẩm thể hiện các bộ phận chính của cây như thân cây, nhánh cây, tán lá, hoa và quả. | |
| 2. Hình ảnh các thành viên trong gia đình được sắp xếp theo họ nội, ngoại và thứ bậc. | |
| 3. Cây gia đình thể hiện được tối thiểu 3 cấp: ông bà, cha mẹ và con. | |
| 4. Sản phẩm có thể được sử dụng như một đồ trang trí trong gia đình. |
- 1. Giới thiệu tên của em
- 2. Giới thiệu về sản phẩm:
- a. Đây là sản phẩm gì? Em đã làm như thế nào? Sản phẩm này có ý nghĩa gì?
- b. Hãy sử dụng sản phẩm này để giới thiệu về các thành viên trong gia đình em: Những ai thuộc họ nội? Những ai thuộc họ ngoại?
- 3. Em thấy thích nhất điểm nào của sản phẩm này?
Đáp án Phiếu học tập số 2
- Sắp xếp các đồ vật hợp lí sẽ giúp em tìm kiếm nhanh hơn nhờ vào việc tìm kiếm theo quy tắc sắp xếp.
- Có thể biểu diễn một cách sắp xếp, phân loại cụ thể bằng sơ đồ hình cây.
