BÀI HỌC STEM: MÁY TÍNH CỘNG TRỪ
Thời lượng: 2 tiết
Thời điểm tổ chức
Thời điểm tổ chức: Khi học chủ đề Tính nhẩm (môn Toán)
Mô tả bài học:
- Nội dung môn Toán có yêu cầu cần đạt liên quan đến như sau:
- Thực hiện được việc cộng, trừ nhẩm trong phạm vi 10.
- Nhận biết được ý nghĩa thực tiễn của phép tính (cộng, trừ) thông qua tranh ảnh, hình vẽ hoặc tình huống thực tiễn.
- Để đạt được yêu cầu này, trong bài học STEM “Máy tính cộng trừ”, học sinh sẽ làm một sản phẩm máy tính đơn giản minh họa các phép toán cộng trừ trong phạm vi 10 bằng cách sử dụng các chiếc cốc giấy ghép lại, có thể xoay được để tạo ra những phép tính chính xác đơn giản trong phạm vi 10.
Toán
- Thực hiện được việc cộng, trừ nhẩm trong phạm vi 10.
- Nhận biết được ý nghĩa thực tiễn của phép tính (cộng, trừ) thông qua tranh ảnh, hình vẽ hoặc tình huống thực tiễn.
Mĩ thuật
- Thực hành sáng tạo sản phẩm thủ công 3D (Đồ dùng học tập).
- Thực hiện được các bước trong thực hành tạo ra sản phẩm.
- Biết chia sẻ ý định sử dụng sản phẩm và bảo quản đồ dùng học tập.
- Tạo được sản phẩm từ vật liệu dạng hình.
- Thực hiện được các bước trong thực hành tạo ra máy tính cộng trừ và có dùng các chấm, nét, màu sắc để trang trí sản phẩm.
- Thực hiện được phép tính cộng, trừ hai số trong phạm vi 10.
- Chia sẻ được ý định sử dụng máy tính cộng trừ là để hiển thị kết quả bài toán cộng, trừ hai số trong phạm vi 10 và nêu được cách sử dụng sản phẩm là xoay các bộ phận của máy tính cộng trừ để biểu thị các số hạng, phép tính và kết quả.
- Tạo được sản phẩm từ vật liệu ly giấy (tái sử dụng), bìa,…
- Nêu được tên một số công cụ (kéo, thước, bút,…), vật liệu (ly giấy, bìa,,…) để thực hành làm máy tính cộng trừ.
- Trưng bày, chia sẻ được cảm nhận về máy tính cộng trừ.
- Nhận biết được ý nghĩa của phép tính cộng, trừ thông qua tình huống thực tiễn hoặc hình ảnh.
- Thực hiện phép tính cộng, trừ nhẩm các số trong phạm vi 10 và giải quyết được tình huống thực tiễn bằng cách sử dụng phép tính nhẩm trong phạm vi 10.
- Hợp tác được với các thành viên trong nhóm khi thực hiện sản phẩm.
- Chăm chỉ, chú ý khi quan sát và thực hiện sản phẩm.
- Có trách nhiệm với nhiệm vụ được phân công trong nhóm, tích cực, chủ động nêu ý kiến cá nhân, lắng nghe, góp ý hoặc điều chỉnh trong quá trình làm việc nhóm.
II. Đồ dùng dạy học
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Các phiếu học tập và phiếu đánh giá (dành cho giáo viên).
- Một mẫu sản phẩm thước tách gộp do giáo viên làm sẵn.
- Nguyên vật liệu giáo viên cung cấp cho các nhóm học sinh:
| STT | Thiết bị/Học liệu | Số lượng | Hình ảnh minh họa |
|---|---|---|---|
| 1 |
Template thiết kế sẵn:
|
1 tờ/ nhóm |
|
| 2 | Giấy bìa cứng hình chữ nhật, kích thước 6 cm x 1,5 cm | 4 tờ |
|
| 3 | Giấy xốp, kích thước 2cm x 1cm | 4 cặp |
|
| 4 | Keo sữa | 1 lọ |
|
| 5 | Ly giấy, 8 OZ | 5 ly |
|
2. Chuẩn bị của học sinh
- Giao cho mỗi nhóm (4 học sinh) tự chuẩn bị một số nguyên vật liệu như sau:
| STT | Thiết bị/Học liệu | Số lượng | Hình ảnh minh họa |
|---|---|---|---|
| 1 | Bút lông màu | 1 bộ/ nhóm |
|
| 2 | Kéo | 1 cái/ nhóm |
|
III. Các hoạt động dạy học chủ yếu
1. Hoạt động 1: Mở đầu (Xác định vấn đề)
a) Đặt vấn đề
- Giáo viên đặt vấn đề cần làm thế nào để tạo ra được một “máy tính cộng trừ”, có thể dùng để “viết ra” phép tính mà không cần ghi lên bảng hay lên giấy, cũng không cần phải nhớ; đồng thời trên máy tính có hiển thị kết quả của phép tính đó. Máy tính sẽ sử dụng được nhiều lần chứ không cần xóa bảng.
b) Quan sát học liệu số, nhận nhiệm vụ
- Giáo viên cho học sinh trải nghiệm trò chơi sử dụng dụng cụ để biểu thị phép cộng hai số 3 và 4 rồi cho kết quả dưới dạng: 3 + 4 = 7 (thay các bộ số khác, phép tính trừ,…)
- Từ đây, giáo viên đặt vấn đề là cần làm máy tính cộng trừ để thay thế cho việc viết phép tính cộng và phép tính trừ hai số và kết quả (trong phạm vi 10).
- Giáo viên giải thích là máy tính cộng trừ cần thỏa các yêu
cầu sau:
(1) Máy tính biểu thị được phép cộng hay phép trừ hai số trong phạm vi 10 giống cách viết trên 1 dòng (thứ tự của các số và các dấu cộng, trừ, bằng).
(2) Máy tính được trang trí đẹp và sáng tạo.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới (Nghiên cứu kiến thức nền)
Hình thành bảng cộng
- Giáo viên tổ chức cho học sinh điền vào bảng bằng cách tách số mỗi cột:
- Từ đó tổng kết thành bảng cộng thu gọn:
- Các nhóm còn lại lắng nghe và có thể đặt thêm câu hỏi cho nhóm bạn (nếu có).
- Giáo viên có thể đặt thêm một số câu hỏi gợi ý nếu học sinh chưa biết cách làm hoặc giải đáp thắc mắc.
- Giáo viên giao nhiệm vụ cho mỗi nhóm thực hành với yêu cầu: các thành viên trong nhóm phân chia nhiệm vụ, ghi vào Phiếu học tập 2 và thực hành làm thước tách gộp.
Hình thành bảng trừ
- Giáo viên tổ chức cho học sinh điền vào bảng bằng cách tách số mỗi cột:
- Từ đó tổng kết thành bảng trừ thu gọn:
3. Hoạt động 3: Luyện tập và vận dụng
a) Đề xuất và lựa chọn giải pháp
-
Giáo viên đặt một số câu hỏi:
+ Cần bao nhiêu ly giấy để làm sản phẩm? (5 ly giấy)+ Cần viết gì trên mỗi ly giấy?+ Các ly cần được xếp thứ tự như thế nào để biểu thị phép tính? (Mỗi ly có số hoặc dấu ở quanh miệng ly; ly thứ nhất để chỉ số thứ nhất, ly thứ hai để chỉ dấu phép toán + hay -, ly thứ ba để chỉ số thứ hai, ly thứ tư để chỉ dấu bằng và ly thứ năm để chỉ kết quả phép toán)+ Làm sao để sử dụng sản phẩm này? (xoay các ly để được dãy số và dấu hiển thị thành 1 dòng, ví dụ: 2 + 3 = 5)
- Giáo viên mời một vài học sinh mô tả sản phẩm và gọi học sinh khác bổ sung (nếu cần).
- Giáo viên cho học sinh xem vật liệu và đề nghị học sinh quan sát rồi nêu ý tưởng để mô tả thứ tự các bước làm máy tính cộng trừ (tạo thành từng chiếc ly) cũng như phân công nhau thực hiện trên phiếu học tập.
-
Giáo viên hướng dẫn các bước thực hiện như sau:
+ Cắt phiếu mẫu theo 5 phần được in sẵn.+ Dán mỗi phần vào quanh 1 miệng ly.+ Xếp chồng các ly vào nhau theo thứ tự đã thảo luận ở trên.
- Giáo viên mời 1 - 2 nhóm học sinh báo cáo về nội dung thảo luận của nhóm.
- Giáo viên có thể đặt thêm một số câu hỏi gợi ý nếu học sinh chưa biết cách làm và chốt lại thứ tự các bước làm máy tính cộng trừ.
* Lưu ý: Giáo viên chỉ cho học sinh cách đặt một vật bên trong mỗi ly, giúp cho ly nâng lên một đoạn và có thể thấy được các số và phép tính để thấy được các phép tính và số khi các ly bị dồn sát nhau.
b) Chế tạo mẫu, thử nghiệm và đánh giá
- Giáo viên cho mỗi nhóm học sinh tiến hành làm máy tính cộng trừ dựa vào các bước đã được chốt.
- Sau khi hết thời gian làm sản phẩm, giáo viên thông báo và nhắc các nhóm học sinh dọn vệ sinh khu vực thực hành làm sản phẩm.
Phiếu mẫu |
Cắt rời thành 5 phần |
Dán mỗi băng giấy vào |
Đặt thêm 1 vật chêm giữa |
Xếp 5 ly theo thứ tự: số - |
Xoay ly để biểu thị phép |
c) Chia sẻ, thảo luận và điều chỉnh
- Giáo viên chuẩn bị một bàn trống giữa lớp để các nhóm trưng bày sản phẩm.
-
Giáo viên hướng dẫn hoạt động báo cáo sản phẩm:
+ Thành viên đại diện của mỗi nhóm học sinh trình bày về sản phẩm nhóm với các yêu cầu sau:(1) Giới thiệu sản phẩm máy tính cộng trừ của nhóm và cách sử dụng.(2) Biểu diễn sử dụng máy tính cộng trừ để trình bày một phép tính theo yêu cầu của giáo viên (hoặc bốc thăm bài toán trong túi thăm mà giáo viên chuẩn bị sẵn).+ Các nhóm còn lại bình chọn những sản phẩm đáp ứng các tiêu chí trong yêu cầu sản phẩm bằng cách dán sticker ngôi sao cho nhóm mà mình yêu thích. Mỗi nhóm được quyền sử dụng 3 sticker ngôi sao để bình chọn cho nhóm bạn.
- Các nhóm tiến hành báo cáo và bình chọn sản phẩm yêu thích theo sự hướng dẫn của giáo viên.
- Giáo viên nhận xét chung, tuyên dương nhóm được nhiều ngôi sao nhất.
IV. Phụ lục
1. Phiếu đánh giá
| STT | Tiêu chí | Mức độ | |
| 1 | Thực hiện được phép cộng và phép trừ trong phạm vi 10. |
|
|
| 2 | Biểu thị được phép tính theo đúng cách trình bày trên 1 dòng. |
|
|
| 3 | Trang trí sinh động và sáng tạo. |
|
|
2. Sản phẩm minh họa
Hình 3.16 Sản phẩm minh họa Máy tính cộng trừ
