Chuẩn bị của GV:

Que kem bằng gỗ, dây chun, thìa nhựa/nắp chai, kẹo dẻo hoặc đầu tẩy bút chì, bông, đất nặn.

Chuẩn bị 2 máy bắn đá có góc khác nhau và đều có hình dạng như hình bên dưới và các vật bắn bằng nguyên liệu khác nhau (đất nặn, bông, kẹo xốp).

Chuẩn bị của HS:

Thước đo góc, bút, màu, kéo, keo dán,

III. Tiến trình dạy học

1. Hoạt động 1: Xác định nhiệm vụ, thành lập nhóm (tiết 1-10 phút)

- GV đưa ra 2 máy bắn đá mini có hình dạng như hình vẽ (có góc khác nhau), giới thiệu với HS máy bắn đá đơn giản và các loại đá bắn. GV thử bắn đá và giải thích tại sao đá bắn được.

- Yêu cầu HS quan sát tìm ra điểm giống và khác nhau giữa 2 máy bắn đá và các viên đạn, dự đoán máy bắn đá nào/loại đạn nào bắn xa hơn?

- HS quan sát và so sánh, nêu 1 số điểm khác nhau và đưa ra dự đoán. GV ghi lại các điểm giống, khác nhau, dự đoán của HS. Trong đó cần hỗ trợ (nếu cần) để chỉ ra được điểm khác nhau về góc và khối lượng của các loại đá bắn, đó là sự khác nhau dẫn đến khả năng bắn xa khác nhau.

- GV đặt vấn đề thi thiết kế vào làm máy bắn đá đơn giản bằng que kem sao cho bắn được xa nhất để tham gia cuộc thi “Siêu thủ bắn đá”. GV chiếu chốt lại nhiệm vụ và các yêu cầu với sản phẩm, dành thời gian cho HS đặt câu hỏi về cách làm và các yêu cầu với sản phẩm.

Nhiệm vụ: Thiết kế làm máy bắn đá bắn xa bằng que kem để dự thi từ các nguyên liệu cho sẵn: que kem bằng gỗ, dây chun, nắp chai nhựa, súng bắn keo, kẹo gôm, cục bông gòn, đất nặn.

Yêu cầu với sản phẩm:

1. Làm bằng que kem, có hình dạng chữ V tương tự như hình
2. Góc chữ V phù hợp để bắn đá xa nhất, giải thích được cách xác được góc đó.
3. Chọn loại đá bắn phù hợp để bắn xa nhất, giải thích được cách chọn loại đá bắn đó.
4. Đá bắn xa được tối thiểu 5m.
5. Máy bắn đá chắc chắn, trang trí đẹp.

- GV chia lớp thành các nhóm có 5 người. Các nhóm thảo luận bầu nhóm trưởng, thư kí, đặt tên nhóm và khẩu hiện của nhóm.

HS thực hiện bầu cơ cấu tổ chức theo yêu cầu, ghi lại danh sách nhóm và phân công chức vụ, tên nhóm vào giấy nộp cho GV (phiếu ghi thành viên và tổ chức nhóm xem phụ lục 2).

2. Hoạt động 2: Luyện tập và vận dụng (Tìm giải pháp, chế tạo và chia sẻ)

Hoạt động 2.1. Khám phá kiến thức (tiết 1-15 phút)

GV đặt vấn đề yếu tố nào ảnh hưởng đến độ xa của đá bắn? nhắc lại dự đoán ban đầu của HS để chỉ ra được 2 yếu tố ảnh hưởng là góc của máy bắn và độ nặng của đạn bắn. Từ đó dẫn dắt HS tìm hiểu về góc, đo dộ của góc làm cơ sở thiết kế máy bắn đá.

GV phát phiếu học tập số 1 có hình ảnh 1 số góc tù, nhọn, vuông, bẹt hướng dẫn HS cách đo độ của góc, sau đó yêu cầu HS thực hành đo độ của các góc đã cho theo nhóm, ghi lại kết quả và trả lời câu hỏi theo phiếu học tập.

Thực hiện làm máy bắn đá, bắn thử và đánh giá, điều chỉnh (ở nhà)

- GV phát cho mỗi nhóm 1 phiếu gợi ý lên ý tưởng khảo sát góc để bắn xa nhất.

- HS thực hiện thảo luận nhóm theo hướng dẫn. GV quan sát các nhóm, hỗ trợ, góp ý, nhắc ghi chép theo yêu cầu. GV có thể gợi ý cho các nhóm các góc trong khoảng từ 200 đến 800, ví dụ 20, 50, 70,... GV đến từng nhóm quan sát các nội dung đề xuất, chú ý gợi ý cho hs dùng kẹo xốp hoặc đầu tẩy bút chì để thử nghiệm góc.

- Sau khi làm việc nhóm HS được 1 bản đề xuất các góc thử nghiệm để chọn.

Hoạt động 2.2. Lên ý tưởng khảo sát góc máy bắn (tiết 1-10 phút)

HS xem video/hướng dẫn làm máy bắn đá và làm thử nghiệm ở nhà theo 3 góc đã lựa chọn trong thảo luận nhóm, ghi lại kết quả thử nghiệm với từng góc. Chú ý với mỗi góc HS cần thử nghiệm nhiều lần để quen tay, kết quả bắn với từng góc ở các lần đều nhau mới ghi lại kết quả theo mẫu gợi ý.

Khi làm máy bắn đá các góc thực tế sẽ có thể chỉ gần bằng góc dự kiến (lệch vài độ) nên chú ý phải đo kiểm tra góc và điều chỉnh thêm bớt các thanh ngang cho được gần bằng số đo của góc lựa chọn trong hoạt động 2.2. Ghi lại số đo góc thực làm và độ xa của đá bán đi với từng góc.

Hoạt động 3: Hoàn thiện, báo cáo sản phẩm, đánh giá (tiết 3)

Hoạt động 3.1: Hoàn thiện sản phẩm (10 phút)

Các nhóm chia sẻ kết quả các góc đã làm thử nghiệm, rút ra kết luận phương án nào bắn xa nhất và thống nhất nhóm làm sản phẩm theo phương án đó. Bắn thử lại nhiều lần để đảm bảo kết quả bắn khi thi. Đối chiếu lại các yêu cầu với sản phẩm để điều chỉnh, bổ sung nếu cần.

Hoạt động 3.2: Thi bắn đá và đánh giá (15 phút)

Đại diện HS các nhóm tham gia bắn đá, thực hiện bắn đồng loạt các đội vè đo kết quả. GV bầu ban thư kí, mỗi đội lấy 1 người để ghi lại kết quả các lần bắn. GV phân công đánh giá chéo: 1 nhóm xem tất các các nhóm còn lại và chấm điểm theo phiếu (xem phụ lục 4, GV chấm điểm cho tất cả các nhóm. ), cộng điểm tổng cho từng nhóm.

Hoạt động 3.3: Công bố kết quả đánh giá, nhận xét tổng kết chung (10 phút)

GV tổng kết, công bố điểm chấm của từng nhóm, mời nhóm được chấm điểm cao và thấp nhất chia sẻ, giải thích cách làm để TN thành công, còn lại GV nhận xét chung, có chú ý có các nhận xét riêng cho từng nhóm để ghi nhận và góp ý.

GV nhận xét tinh thần làm việc, tổng kết, đánh giá các sản phẩm, ghi nhận sự tích cực, sáng tạo, sản phẩm tốt, nhắc/góp ý về cách làm việc nhóm, đánh giá. GV có thể gợi ý HS tự thiết kế bàn cờ theo các kích thước và trang trí, tô màu theo ý bằng cách tự đặt kích thước cho các từng phần của bàn cờ sao cho phù hợp với quân cờ, trí trí, tô màu,…