Chủ đề STEM: Hội trăng rằm

Môn học chủ đạo: Toán

Thời lượng: 2-3 tiết

Thời điểm tổ chức

Sau khi học sinh có thể quan sát, nhận biết, mô tả hình dạng của một số hình phẳng và hình khối đơn giản.

Mô tả chủ đề:
  • Hoạt động trải nghiệm này tạo điều kiện cho học sinh nhận biết hình dạng khối trụ thông qua việc sử dụng vật thật và thực hiện được việc gấp, cắt, ghép, xếp để tạo thành một chiếc lồng đèn có hình trụ.
  • Bên cạnh đó, hoạt động “Hội trăng rằm” tạo cơ hội cho học sinh rèn luyện sự khéo léo, cẩn thận trong quá trình cắt, dán,... và phát triển các ý tưởng sáng tạo thông qua việc sử dụng màu sắc, kết hợp các vật liệu trong quá trình thực hiện.

Nội dung chủ đạo và tích hợp trong bài học


Môn học tích hợp

Toán

  • Nhận dạng được khối trụ thông qua việc sử dụng vật thật.
  • Nhận biết và thực hiện được việc gấp, cắt, ghép, xếp và tạo hình gắn với việc sử dụng vật thật.

Mỹ thuật

  • Sử dụng được các màu cơ bản, màu đậm, màu nhạt trong thực hành sáng tạo.
  • Tạo được sản phẩm có dạng hình, khối cơ bản.
  • Sử dụng những đường nét, mảng màu, hình khối, kỹ thuật tạo hình… đã học kết hợp một số vật liệu để trang trí sản phẩm.
  • Trưng bày sản phẩm, trình bày và chia sẻ được cảm nhận về quá trình thực hiện sản phẩm.

Hoạt động trải nghiệm

  • Thể hiện được sự khéo léo, cẩn thận của bản thân qua sản phẩm tự làm.

I. Yêu cầu cần đạt

  • Thực hành vẽ minh hoạ được lồng đèn trung thu trước khi tiến hành chế tạo.
  • Chế tạo được sản phẩm lồng đèn có hình trụ.
  • Lựa chọn và sử dụng được màu đậm và màu nhạt để trang trí sản phẩm theo sở thích cá nhân.
  • Thực hành được việc đo, vẽ, gấp và cắt được đường thẳng và một số hình hình học cơ bản để làm sản phẩm.
  • Giới thiệu sản phẩm và chia sẻ cảm nhận trong quá trình thực hiện sản phẩm.
  • Tích cực, chủ động đóng góp ý kiến để hoàn thiện sản phẩm của cá nhân và các bạn cùng tham gia.
  • Cẩn thận trong tiến hành đo các kích thước và trong thao tác làm sản phẩm.
  • Thể hiện sự khéo léo trong việc cắt, xé, dán để thực hiện sản phẩm.
  • Giữ gìn vệ sinh trong quá trình thực hiện sản phẩm.

II. Đồ dùng dạy học

- Giáo viên chuẩn bị hộp diêm, loại dài 10cm để hỗ trợ học sinh đốt nến.

- Giáo viên chuẩn bị sẵn một số dụng cụ cho mỗi nhóm như sau:

STT Thiết bị/Học liệu Số lượng Hình ảnh minh họa
1 Giấy A4 cứng, nhiều màu (màu đậm, nhạt khác nhau) 4 tờ/ học sinh
2 Kéo 12cm 1 cái/ học sinh
3 Bút chì 1 cái/ học sinh
4 Thước kẻ 20cm 1 cái/ học sinh
5 Nến sinh nhật đã có sẵn đế nhựa, chiều dài 6cm 1 cái/ học sinh
6 Đế đựng nến (2 mảnh giấy màu, cứng (chiều dài 12cm x chiều rộng 1.5cm), bấm lỗ ở giữa giao điểm của 2 tờ giấy để dễ đặt đế nhựa nến lên trên và cố định bằng băng keo xốp 2 mặt. (hình minh họa kế bên) 1 cái/ học sinh
7 Băng keo trong 1.5cm 1 cuộn
8 Băng keo 2 mặt 1.2cm 1 cuộn
9 Phiếu học tập A3 đã thiết kế sẵn 1 tờ

- Giáo viên chuẩn bị một số nguyên vật liệu dùng để trang trí thêm, các nhóm tự chọn 1 trong 3 nguyên vật liệu dưới đây:

STT Thiết bị/Học liệu Hình ảnh minh họa
1 Hộp bút lông nhiều màu
2 Hộp màu nước
3 Vải nỉ nhiều màu

III. Các hoạt động dạy học chủ yếu

1. Hoạt động 1: Mở đầu (Xác định vấn đề)

a) Khởi động

- Giáo viên chia lớp thành các nhóm (4-5 học sinh/ nhóm) được phân chia theo màu sắc hoặc ngẫu nhiên.

- Học sinh tham gia trò chơi “Nhanh như chớp” với nội dung câu hỏi như sau:

  • Ngày lễ sắp diễn ra gần nhất là ngày gì?
  • Những hoạt động nổi bật của ngày lễ đó (Tết Trung thu).

Luật chơi: Học sinh sẽ thi đua theo nhóm bằng cách giơ tay trả lời. Mỗi câu trả lời đúng và nhanh nhất sẽ ghi được 1 ngôi sao cho nhóm.

Lưu ý: Giáo viên chấm ngôi sao cho mỗi nhóm ở 1 góc bảng. Số ngôi sao sẽ được tích lũy trong cả quá trình tham gia và tổng kết vào cuối buổi thực hành trải nghiệm. Nhóm nào được nhiều ngôi sao nhất sẽ dành chiến thắng và được tặng một hộp quà Trung thu do Ban tổ chức/ Giáo viên chuẩn bị.

- Học sinh lắng nghe giới thiệu về ngày Tết Trung thu: Sắp tới là ngày Tết Trung thu, là dịp để cả gia đình sum họp, cùng nhau ăn bánh trung thu, xem múa lân và đặc biệt là các em sẽ được đi rước đèn Trung thu.

- Học sinh xem video Học liệu số 1 để tìm hiểu về đặc điểm của ngày Tết Trung thu của 1 gia đình.

b) Giao nhiệm vụ

- Học sinh nhận nhiệm vụ tự chế tạo 1 lồng đèn trung thu thật xinh xắn để đón Tết Trung thu nhưng chỉ từ một nguyên liệu chính là GIẤY.

- Yêu cầu của sản phẩm Lồng đèn trung thu như sau:

  • Lồng đèn có dạng khối trụ.
  • Lồng đèn có thể giữ được ngọn lửa nến (nến khó tắt).
  • Lồng đèn có sự phối hợp màu đậm và màu nhạt bằng các giấy màu A4 khác nhau.
  • Lồng đèn được trang trí bằng các hình như bông hoa, con vật, đồ vật,... (bằng cách cắt hoặc xé tự chọn từ các vật liệu màu nước, bút lông, vải nỉ).

2. Hoạt động 2: Luyện tập và vận dụng (Tìm giải pháp, chế tạo và chia sẻ)

a) Đề xuất và lựa chọn giải pháp

- Tìm hiểu về việc làm lồng đèn trung thu bằng giấy

- Đại diện 2-3 học sinh mô tả hình dạng của một số loại lồng đèn trung thu bằng giấy mà học sinh biết.

- Học sinh quan sát lõi giấy vệ sinh và gọi tên hình khối này (khối trụ)

- Học sinh xem hình ảnh của một số lồng đèn bằng giấy có nhiều hình dạng và chỉ ra khối trụ trong các lồng đèn.

- Học sinh nghe giới thiệu về các nguyên vật liệu sẽ được cung cấp cho mỗi nhóm và nguyên vật liệu tự chọn dùng để trang trí (mỗi nhóm chỉ được chọn 1 trong 3). Giáo viên đặt một số câu hỏi gợi ý như sau:

  • Nhóm em chọn làm lồng đèn và trang trí theo mẫu nào?
  • Lưu ý: Học sinh không được bắt chước cách phối màu sắc và trang trí của các hình mẫu trên.
  • Lồng đèn trung thu gồm có những bộ phận chính nào?(Dây treo, thân lồng đèn)
  • Thân lồng đèn có gì đặc biệt để có thể giữ nến khó tắt trong lồng đèn? (Thân lồng đèn kín để cản bớt gió thổi gây tắt nến, một đầu của hình trụ thoáng khí)
  • Làm thế nào để nến không bị đổ khi di chuyển lồng đèn? (Cố định nến vào đế đựng nến và giữ lồng đèn cân bằng, không bị nghiêng)
  • Trong các nguyên liệu có sẵn, các em sẽ dùng nguyên vật liệu nào để trang trí lồng đèn?
  • Lưu ý: Nhóm nào có 1 câu trả lời đúng sẽ mang về 1 ngôi sao cho nhóm.

- Học sinh ghi chép lại câu trả lời mà mình chưa biết

Thảo luận về phương án làm sản phẩm và vẽ phác hoạ sản phẩm (bản thiết kế)

- Học sinh nhận các nguyên vật liệu được cung cấp và thảo luận phương án làm sản phẩm, vẽ phác hoạ sản phẩm vào Phiếu học tập các nội dung sau:

  • Vẽ minh họa sản phẩm lồng đèn mà nhóm muốn thực hiện. Ghi rõ kích thước của lồng đèn (chiều cao, chiều rộng của đáy).
  • Nguyên vật liệu mà nhóm sử dụng cho việc trang trí lồng đèn.
  • Các bước làm lồng đèn.

Lưu ý: Thảo luận nhóm chỉ đủ nghe trong nhóm, không làm ảnh hưởng đến các nhóm khác.

Báo cáo bản thiết kế

- Đại diện 2 nhóm giới thiệu bản thiết kế, mỗi nhóm trình bày trong vòng 3 phút với các nội dung sau: Hình dạng, kích thước, nguyên vật liệu, các bước làm lồng đèn.

- Các nhóm khác lắng nghe, và nhận xét cho nhóm bạn.

- Giáo viên góp ý và giải đáp một số thắc mắc của học sinh (nếu có).

b) Chế tạo mẫu, thử nghiệm và đánh giá

- Học sinh lắng nghe tiến trình hoạt động chế tạo và thử nghiệm sản phẩm:

  • Các thành viên trong nhóm làm sản phẩm theo phương án thiết kế của nhóm.
  • Khi hết thời gian làm sản phẩm giáo viên sẽ rung chuông. Các nhóm có 1 phút để thu gọn sạch sẽ khu vực làm việc.

- Các nhóm học sinh tiến hành chế tạo và thử nghiệm sản phẩm trong 30 phút theo bản thiết kế đã được góp ý hoặc chỉnh sửa so với bản thiết kế ban đầu nhưng có kèm lý giải cho sự thay đổi đó. Ghi chú lại điều chỉnh này trong Phiếu học tập.

- Giáo viên quan sát và hỗ trợ các nhóm học sinh bằng cách giải đáp các câu hỏi phát sinh trong quá trình học sinh thực hiện chế tạo sản phẩm.

- Giáo viên hỗ trợ học sinh đốt nến, lưu ý học sinh cầm lồng đèn an toàn để nến không bị đổ sẽ gây cháy, nguy hiểm.

c) Chia sẻ, thảo luận và điều chỉnh

- Học sinh thực hiện hoạt động báo cáo sản phẩm theo tiến trình:

    + Mỗi nhóm trưng bày, giới thiệu sản phẩm trong 2 phút với các yêu cầu sau:

    • Mỗi nhóm giới thiệu sản phẩm trong 3 phút và 2 phút trả lời các câu hỏi
    • Các nhóm bình chọn sản phẩm của nhóm khác thông qua việc dán các sticker. Mỗi học sinh được 4 nhãn và được dán ở các nhóm khác nhau.

    + Các nhóm đi tham quan và bình chọn sản phẩm của các nhóm khác thông qua việc dán ngôi sao. Mỗi học sinh được 4 ngôi sao và được dán ở các sản phẩm khác nhau.

- Giáo viên lưu ý học sinh việc bình chọn phải công bằng và đặc biệt cần chú ý đến yêu cầu của sản phẩm.

- Các nhóm tiến hành báo cáo và bình chọn sản phẩm yêu thích theo sự hướng dẫn của Giáo viên.

- Giáo viên nhận xét chung, tuyên dương nhóm được nhiều ngôi sao bình chọn nhất.

- Giáo viên tổng kết số lượng ngôi sao của mỗi nhóm và trao thưởng cho nhóm chiến thắng là nhóm có nhiều ngôi sao nhất.

- Giáo viên tổng kết chủ đề.

IV. Phụ lục

1. Phiếu học tập

PHIẾU HỌC TẬP

Hướng dẫn thực hiện

Thảo luận nhóm trong vòng 20 phút để thảo luận các nội dung sau đây:

    1) Vẽ minh họa sản phẩm lồng đèn mà nhóm em muốn thực hiện.

    2) Nêu rõ kích thước của lồng đèn (chiều cao, chiều rộng đáy).

    3) Ghi chú nguyên vật liệu cần sử dụng để trang trí lồng đèn.

    4) Các bước làm lồng đèn.

Nhóm em có điều chỉnh nào khác so với bản thiết kế? Giải thích cho sự điều chỉnh đó.

2. Phiếu đánh giá

2.1 Phiếu đánh giá của giáo viên

Tiêu chí Các mức độ
Chưa đạt Đạt Chưa đạt
Lồng đèn có hình dạng khối trụ.
Lồng đèn có thể giữ được ngọn lửa nến (khó tắt).
Lồng đèn có sự phối hợp màu đậm và màu nhạt một cách sáng tạo.
Các hình trang trí (con vật, bông hoa,...) đa dạng, màu sắc hài hoà hoặc nổi bật, độc đáo.
Giới thiệu sản phẩm ngắn gọn nhưng đầy đủ các nội dung và thu hút người nghe.